Superplat en intellectueel

Claudia de Breij presenteerde tot nu toe het BNN-programma United op Radio 1. Twee dagen voor haar verjaardag op 13 maart – ze wordt dan 27 – promoveert ze naar de eredivisie: ze krijgt een dagelijkse show op 3FM. De Breij heeft altijd geweten dat ze in de wieg gelegd was voor een verblijf in de schijnwerpers. Als klein kind al kende ze haar destinatie: “Ik word cabaretier óf Mies Bouwman”, pruttelde ze eigenwijs. Ze had een vooruitziende blik, want naast haar radiowerk staat ze op het toneel met haar eigen cabaretvoorstelling. Maar hoe druk ze het ook krijgt achter de 3FM-microfoon, één ding weet Claudia zeker: het toneel zal altijd blijven lonken. “Want theater heeft nu eenmaal het hoogste magie-gehalte”.

In de vroege ochtend, na een avondje stevig stappen, krijgt Claudia de Breij de radiobaas van BNN aan de lijn. Hij vraagt of ze het programma Untited wil presenteren. De Breij is overdonderd door het eervolle verzoek, maar heeft nog de tegenwoordigheid van geest om met doorleefde stem ‘You’ve got your woman’ te mompelen. Dat is bijna vier jaar geleden. Nu staat De Breij op de drempel van weer een nieuwe uitdaging. Vanaf 11 maart heeft ze haar eigen programma op radio 3FM: …& dit is Claudia. Nota bene in de hal van BNN – “het voelde een beetje als een geheime affaire” – kreeg ze van de NPS te horen dat de nationale popzender op zoek was naar een brutale en tevens intelligente presentatrice die Isabelle Brinkman op zou kunnen volgen. Of ze maar even een proefprogramma wilde maken. Met de uitverkoren De Breij krijgt 3FM een nieuwe ster aan het firmament en een avondprogramma met veel keet. “Dat is het voordeel van een jongerenzender, dat je mag uitgaan van een lichte toon. Bij andere zenders had ik daar moeite mee, dan kwam er spontaan een grap in me op, maar dan kon ik er niets mee. Ik ga het liefste gewoon lekker los: zowel naar boven als naar onderen toe ken ik geen grenzen.” Superplat of juist intellectueel, het is de presentatrice niet snel te gek. De Breij verklaart zich nader: “Ik kan gerust een kwartier doorlullen over een schimmelinfectie en dat je daar in eerste instantie geil van wordt door het gekriebel. Even laten pleeg ik een telefoontje met een minister of met Wellink van De Nederlandse Bank. Aan hem heb ik laatst gevraagd eens op een Sesamstraat-manier uit te leggen waarom de euro noodzakelijk was. Ik ben nooit bang om iets te vragen. Anderen kijken daar van op, maar ik buit dat graag uit.”

De Breij stroomt over van ideeën voor haar avondshow. Aan de eettafel in haar huis aan een Utrechtse kade rept ze over de Zaadplaat en de Uit je Naadplaat. “Bij de eerste mogen luisteraars door een plaat die ze háten heen gaan zeiken. Bij het tweede item geven ze een rondleiding door een song die ze helemaal goed vinden, zo van: ‘Ssst, moet je dit loopje horen’. De muziek die De Breij gaat draaien, gemiddeld acht platen per uur, zal niet bijzonder alternatief, maar meer mainstream zijn. “Maar dan wel échte muziek”, waarschuwt ze. “Geen wegwerpmuziek. Het allerbelangrijkste voor mij is een geslaagde combinatie van taal en muziek. Je hebt eten en slapen, vervolgens taal en muziek en dan een hele tijd niets.”

‘Je hebt eten en slapen, vervolgens taal en muziek’

Aan tafel bladert Claudia verlekkerd door de Royal Story, waarin Hét Huwelijk in uitbundig woord en beeld voor de zoveelste maal haar ogen passeert. Zwijmelen bij Máxima, ze kan er maar geen genoeg van krijgen. Ze vertelt dat ze ook geniet van het Songfestival en Disney en dat ze van kinds af aan een groot fan is van Barbra Streisand. “Niet bepaald potteuze zaken, hè?”, lacht ze. “Ik ben waarschijnlijk een oude nicht, gereïncarneerd in het lijf van een jonge pot.” Niet alleen haar liefhebberijen, ook haar jeugd roept bij homo’s een blijk van herkenning op: De Breij was tot aan haar puberteit een stille, teruggetrokken leerling. Dat veranderde plotsklaps toen ze op haar zestiende een rol in de schoolmusical kreeg. Ze oogstte succes, was dé ontdekking van het aulapodium. “Van introvert werd ik in korte tijd extravert. Ik sloeg helemaal door, tot ergernis van velen. Er is niks erger dan een puber met zelfvertrouwen.”

Vanaf haar twintigste treedt Claudia achtereenvolgens aan als presentatrice bij Stadsomroep Utrecht, Radio West en Radio M. Twee jaar lang studeert ze Algemene Letteren, presenteert ze programma’s en staat ze op het toneel met een cabaretvoorstelling. Toch zegt ze: “Ik ben gewoon lui. Ik leef altijd ín het moment, daar komt mijn luiheid vandaan. Qua voorbereiding ben ik zo nonchalant als de pest. Gelukkig heb ik twee vakken gekozen waarbij je moet presteren als je er staat. Als het rode lampje oplicht, moet het gewoon gebeuren – of als het doek open gaat. Ik hou van moeten presteren en ben op mijn best als ik niet teveel voorbereid.” De Breij leeft van de hand in de tand, van de ene dag in de andere. Haar ouders hebben haar al eens vol verwondering gevraagd: ‘Kom jij uit ons?’ Claudia heeft gemerkt dat als ze ergens haar best voor doet, dat het dan eenvoudig niet lukt. Ooit gooide ze een hengeltje uit om de nieuwe presentatrice van Taxi te worden. Zonder succes. Dus steekt ze er geen energie meer in. “Ik ben de redacteuren van mijn programma altijd erg dankbaar voor de moeite die zij doen. Tegen de NPS heb ik eerlijk gezegd dat ik geen voorbereider ben. Improviseren is mijn ding.”

Nu Claudia de Breij op 3FM de avondlijke uurtjes tussen acht en tien gaat vullen, treedt ze in de voetsporen van illustere voorgangers als Meta de Vries, Anne van Egmond en Jeanne Kooijmans. Zoetgevooisde vrouwelijke dj’s, die het in aantal echter af moeten leggen tegen hun mannelijke collega’s. “Vrouwen zijn ook lollig of informatief, maar zij komen niet zo snel op het idee radio of toneel te gaan doen”, verklaart De Breij het gebrek aan vrouwelijke collega’s, en dan chargerend: “Vrouwen horen zichzelf minder graag praten dan mannen. Onder elkaar zijn vrouwen heel humoristisch, maar in het gezelschap van mannen zullen ze niet snel een grap vertellen. Als ik met mannen over muziek praat, kijken ze heel verbaasd. Waarschijnlijk behoor ik tot de laatste generatie vrouwen die het op de radio in kwantiteit aflegt tegen de mannen.”

In recensies van haar theaterprogramma De Wilde Frisheid werd Claudia getypeerd als viswijf en bootwerker. Haar presentatiewerk wordt omschreven als humoristisch, betrokken en intelligent. Mooie beoordelingen, die echter in het niet vallen bij haar benoeming tot TV Babe. “Wat Conny daar van vindt? Ach, het zal mijn vriendin aan haar reet roesten”, en dan ironisch: “Maar ík vind het schííítterend. Het is het hoogst haalbare. Ik ben geslaagd!” •

2002 © Tekst Adri van Esch – Foto Geert van Tol