Eén grote familie op Key West

Leven en laten leven is het motto op Key West, het meest zuidelijke eiland van de Florida Keys. Dat is overal te merken: in de drukke Duval Street, in het beroemde café Sloppy Joe’s en bij de Sunset Celebration op Mallory Square.

De start is lichtelijk teleurstellend: de eerste kilometers van de honderdtachtig die we moeten afleggen over de Overseas Highway naar Key West voeren niet bepaald door een inspirerend landschap. Het saaie beton van de snelweg strekt zich zo ver het oog reikt voor ons uit. Niet dat we daar veel van zien: het blik heeft de overhand in de eindeloos lang lijkende rij auto’s die in een slakkengangetje het vastenland van Florida verlaat. Links en rechts van de highway staat een hekwerk in de groene vegetatie; alsof je door een safaripark naar de 31 koraaleilandjes die samen de Florida Keys vormen moet rijden. Als dan ook de donkere wolken zich nog torenhoog opstapelen en er zelfs al droevige druppels op de voorruit van onze huurauto vallen, wil je eigenlijk het liefst omdraaien. Maar dat is – achteraf gezien gelukkig – onmogelijk; een gifgroen geverfde betonnen middenberm verhoedt dat we rechtsomkeer richting Miami maken. We moeten door over de meest zuidelijk poot van Highway 1, in de hoop dat we de prachtige plaatjes die ons hierheen lokten – van goudgele strandjes langs hemelsblauw water, van pittoreske houten huizen, van een bloedrode zonsondergang – toch nog in het echt gaan zien.

In een sukkeldrafje bereiken we het eerste eiland: Key Largo, meteen ook het langste eiland van de keten en een waar duikersparadijs. En plots verandert het plaatje: de zon komt weer door, de file lost op en de ware Florida Keys ontvouwen zich. Ineens hebben we volop zin om de 43 bruggen die de eilanden verbinden over te steken en Highway 1 helemaal tot het zuidelijkste puntje af te rijden. De idyllische snelweg is een klassieker, in 2009 bekroond met de hoogst haalbare eretitel All-American Road. De weg volgt het traject dat in 1912 werd aangelegd door spoorwegbaron Henry Flagler. Met een spoorlijn van het noorden naar Miami ontsloot hij aan het eind van de negentiende eeuw de staat Florida. Flagler besloot zijn Florida East Coast Railway helemaal door te trekken naar Key West. Zijn pogingen strandden in 1935, toen een orkaan zijn werk in één klap wegvaagde. Op en naast het traject van Flagler werd in de jaren daarna een snelweg gebouwd, honderddertien mijl lang, met aan de ene kant de Atlantische Oceaan en aan de andere zijde de Golf van Mexico. De bekendste brug is de Seven Mile Bridge, bij het eilandje Marathon. Zeven mijl is een geoorloofde afronding, want de brug is op de kop af 6,79 mijl lang, op een paar meter na elf kilometer.

Om het de toeristen makkelijker te maken om op de lange Overseas Highway de gewenste plek te vinden, zijn er langs de hele route nummerbordjes geplaatst, de Mile Markers. Ze worden vaak door hotels en restaurants gebruikt om hun locatie duidelijk te maken. Het eerste bordje vermeldt 126, bij Mile Marker 4 rij je Key West op en vier mijl later kan de vlag uit – de Stars and Stripes in dit geval – want dan heb je het zuidelijkste puntje van de Verenigde Staten bereikt.

De kilometerteller van onze auto is het bewijs: Key West ligt op honderdvijftig mijl – zo’n 240 kilometer – van Miami. De afstand van het meest zuidelijke bewoonde eiland van de Keys tot aan Cuba is negentig mijl, 145 kilometer. Dat betekent dat het drie bij zes kilometer grote eiland veel dichter bij Cuba ligt dan bij Miami. Dat is te merken: de losse Cubaanse sfeer is overal te proeven. De ontspannen levensstijl trok in de vorige eeuw kunstenaars, schrijvers en mensen met een vrije geest naar het stadje. De leven en laten leven-sfeer die het eiland altijd gekenmerkt heeft verleidde in de jaren zeventig ook veel homo’s en lesbiennes om te verhuizen naar Key West. Ze werden aangemoedigd door het subtropische klimaat, de artistieke ambiance, de ruimdenkendheid en de vele betaalbare, maar vervallen Victoriaanse huizen. Die houten juweeltjes werden niet zelden gekocht en gerestaureerd door gays. Naar schatting zeventig procent van de traditionele huizen op het eiland is opgeknapt door homo’s en lesbiennes. Wie over Duval Street wandelt en de straatjes naast deze flaneerader inloopt, kan de woningen bewonderen. Opvallend is het contrast tussen de panden: naast grote van veranda’s voorziene Victoriaanse villa’s staan eenvoudige houten optrekjes, ooit gebouwd als noodwoningen voor gevluchte Cubaanse sigarenmakers. Niet alles is gerestaureerd: in Bahama Village – in het zuidwesten van de binnenstad, rond Fort Street en Virginia Street – is alles nog grotendeels zoals het vroeger was. Tussen de kleurrijke huizen lopen de kippen op straat, spelen de mannen een potje domino en struinen de bewoners zij aan zij met de toeristen over de dagelijkse vlooienmarkt. In restaurant Blue Heaven organiseerde de op het eiland wonende schrijver Ernest Hemingway in de jaren dertig bokswedstrijden.

Een paar straten verwijderd van Bahama Village is alles weer typisch Amerikaans ordelijk en netjes. De huizen staan strak in de lak, elk vaak niet onaanzienlijk perceel is keurig met een houten hekwerk afgebakend, op de gazons groeit geen grassprietje teveel en de palmbomen reiken er tot aan de hemel. Een wandeling door dit gebied komt aan de ene kant altijd uit bij de oceaan, aan de andere kant steevast in Duval Street, de hoofdstraat van downtown Key West. Aan de ene kant van Duval Street ligt het Southernmost House, een historische herberg, in 1896 voor 250.000 dollar gebouwd en onlangs voor drie miljoen omgetoverd tot een dertien kamers tellend hotel annex museum. Vlak ernaast ligt het Southernmost Point van de Verenigde Staten; zuidelijker reizen is niet mogelijk. Een grote op het land getakelde zeeboei markeert het punt en toeristen staan er in de rij om een foto te maken. Een wandeling door Duval Street naar de andere kant van het eiland voert langs talloze restaurantjes, bars en winkeltjes. Aan de vele regenboogvlaggen te zien worden ze niet zelden uitgebaat door homo’s. Ook de etalages spreken boekdelen: veel mannelijke paspoppen in strakke shirtjes en broekjes en catchy gadgets. Voor de liefhebbers spotten we een opmerkelijk T-shirt: met onder een regenboog de tekst I’m So Gay I Shit Rainbows.

De Southernmost-boei wedijvert om de titel ‘meest gefotografeerde bezienswaardigheid van Key West’ met Sloppy Joe’s. De stamkroeg van Ernest Hemingway was enkele jaren gevestigd in Greene Street. Halverwege de jaren dertig verhuisde de beroemde bar naar de hoek met Duval Street. Op de oorspronkelijke locatie zit nu de saloon van Captain Tony, die nog graag pronkt met zijn beroemd geworden voorganger.

Helemaal aan de andere kant van Duval Street ligt Mallory Square. Tegen schemering lopen hordes mensen naar dit plein om daar getuige te zijn van de Sunset Celebration. Van de dagelijkse zonsondergang is op dit puntje van Key West een complete ceremonie gemaakt. Duizenden mensen flaneren over de boulevard, nippend aan een cocktail, genietend van jongleurs, acrobaten, boeienkoningen en goochelaars en wachtend tot de krachtige zon ten onder gaat in de Golf van Mexico. Hippies verkopen hoedjes en sieraden, gewiekste zakenlui verpasten afzichtelijke souvenirs en muzikanten zorgen voor een flowerpower-achtig theaterfestivalsfeertje. En ook al is de zonsondergang door laaghangende bewolking niet altijd picture perfect, de van minuut tot minuut veranderende kleur van de lucht en de vrolijke sfeer maken de Sunset Celebration tot een onvergetelijke ervaring.

Downtown Key West en Duval Street en zijn uitstekend te voet te verkennen. In de grote flaneerstraat proberen ’s avonds travestieten je hun club of kroeg in te lokken. Met hoog opgestoken haar, gele laarzen, hoge hakken en roodfluwelen jurken nodigen de dames je op straat uit om even binnen te stappen voor een drankje. Een optreden van de diva’s zit er ook nog in, al maken ze daar niet te veel woorden aan vuil. Een pronte travestiet in een groene jurk met open kruis overhandigt ons voor de open deur van haar stamcafé een flyer met het programma van die avond. Met “Nine o’clock, blablablaaa” kondigt ze het tijdstip van haar performance aan. Goede wijn behoeft geen krans. Wie geen zin heeft om te lopen kan een fiets huren of zich laten rijden in een fietstaxi. Een Trolley Tour behoort ook tot de mogelijkheden, maar een ritje met één van deze overal rondrijdende treintjes is wel héél erg toeristisch.

Sommige weekenden en weken van het jaar is Key West nog feestelijker dan anders. Bijvoorbeeld in de derde week van oktober als het Fantasy Fest plaatsvindt. Een week lang zijn er op het eiland bijzondere feesten en parades, zoals de Dungeons & Dragons Party, de Pet Parade, de Toga Party en een Look-a-like Contest. Heel populair zijn het glamoureuze Heardress Ball – waarbij iedereen zich uitdost met onvoorstelbare haarcreaties – en de Masquerade March.

De officiële lijfspreuk van Key West is One Human Family: iedereen is er welkom, ongeacht status, afkomst of voorkeur. Het eiland is zo trots op zijn ongedwongen leefstijl dat het zich op 23 april 1982 met een knipoog ‘onafhankelijk’ verklaarde van de States. Vanaf dat moment ging het eiland als de Conch Republic door het leven. Nog ieder jaar in april vindt de Conch Republic Independence Celebration plaats. De nep-afscheiding van het moederland wordt onder meer gevierd met een Drag Race en een Bed Race, beide hilarische evenementen waarbij drag queens door de straten van het stadje paraderen en gethematiseerde bedden in sneltreinvaart richting finish worden geduwd. Al deze festiviteiten geven de zelfbenoemde schelpenrepubliek nog meer kleur. Ze maken een bezoek aan Key West nog interessanter, maar ook buiten de festivalweken om is het zuidelijkste eiland van de Florida Keys de autorit van vier uur meer dan de moeite waard. •

2012 © Tekst en foto’s: Adri van Esch