‘We houden De Waarbeek graag kleinschalig’

In zijn pretpark heeft Arijan van Bavel de keus tussen een ritje in de Hully Gully of de Calypso. Hij kiest voor de eerste: “Alleen al vanwege de naam, en omdat je ‘m zelden nog op kermissen tegenkomt.” De Waarbeek is een plek waar nostalgische attracties gekoesterd worden. Het 90 jaar oude familiepretpark in Hengelo mag gerust ‘recreatief erfgoed’ worden genoemd.

Inmiddels oud-Waarbeek-directeur Arijan van Bavel

Arijan van Bavel heeft het er ‘gezellig druk’ mee. Op zaterdag 24 mei viert De Waarbeek – het pretpark waarvan hij mede-eigenaar is – zijn 90e verjaardag en Van Bavel logeert tijdelijk in de buurt van Hengelo om alles in goede banen te leiden. “De eigenlijke feestdag was Eerste Paasdag”, verklapt de parkdirecteur. “Op die dag in 1924 ging theehuis De Waarbeek open. Maar we hebben gekozen voor 24 mei, want met Pasen is het weer vaak nogal wisselvallig. Bovendien hebben we nu de jaarlijkse opstartfase achter de rug, waardoor we alle aandacht kunnen geven aan het jubileum.”

Twentse burgemeesters nemen 90 gasten mee

Voor de bijzondere verjaardag heeft De Waarbeek de burgemeesters van alle gemeenten in Twente uitgenodigd, die ieder 90 inwoners mogen meenemen naar het feest. “Het is heel wonderbaarlijk hoe de burgervaders dit oppakken”, constateert Arijan van Bavel. “Er zijn burgemeesters die de uitnodiging doorspelen naar de Voedselbank, de burgemeester van Hengelo heeft zijn inwoners via Twitter gevraagd wie voor het gratis dagje uit in aanmerking zouden moeten komen en de burgemeester van Almelo heeft al busjes geregeld. We trakteren iedereen die De Waarbeek op 24 mei bezoekt op gebak.”

Klassieke Hully Gully in De Waarbeek

Familie Smitplein is een eerbetoon aan de oprichters

Op de verjaardag van het Twentse familiepretpark is er een kort officieel momentje, verklapt de parkdirecteur. “We zetten de gebroeders Gerard en Henk Smit in het zonnetje. Zij zijn de nazaten van Jan Hendrik en Herman Smit, die in 1924 met De Waarbeek begonnen. Naast een het theehuis was er een Engelse tuin met een prieeltje, een roeivijver en een speeltuintje. Later werd de speeltuin uitgebreid met een rodelbaan en een kabelbaan. Halverwege de jaren 50 werden de eerste mechanische kermisattracties geplaatst. De familie Smit heeft De Waarbeek decennia lang gerund. Het park, het restaurant en de camping gingen steeds over van vader op zoon. Maar Gerard en Henk vonden geen opvolgers meer, waarna mijn zakenpartner Joris Bengevoord en ik De Waarbeek in 2009 overnamen. De broers Smit – de nog steeds tegen het park aan wonen en daardoor heel betrokken zijn bij het wel en wee – mogen op 24 mei een naar hen genoemd plein onthullen, het Familie Smitplein.”

Adje en De Enige Echte Efteling Fanfare

Als Adje verwierf Arijan van Bavel nationale bekendheid door zijn wekelijkse optreden in het televisieprogramma Mooi Weer De Leeuw. Daarvoor was hij lid van De Enige Echte Efteling Fanfare, waar hij de lyra – een soort xylofoon – bespeelde, maar zich vooral op een komische manier met de bezoekers bemoeide. “Parkdirecteur zijn is toch leuker dan lyra-speler”, lacht Van Bavel als we naar zijn voorkeur vragen. “Muzikant zijn in de Efteling was geweldig, maar na vijf jaar was het ook wel klaar. Een pretpark leiden biedt steeds weer nieuwe uitdagingen.”

De Waarbeek vanuit de lucht

O, wat draait die zweefmolen goed

De uitdagingen waar Van Bavel en Bengevoord na de overname van het familiepretpark voor stonden werden opgetekend in een vijfjarenplan. “We moesten vooral veel achterstallig onderhoud wegwerken. We stopten geld in veiligheid, vernieuwing en heel veel verf. Nadat we de grootste achterstanden hadden weggewerkt, investeerden we in onze medewerkers. Want geen enkele bezoeker zegt: ‘O, wat draait die zweefmolen goed’, maar wel: ‘Wat is het personeel hier vriendelijk’. Omdat we niet direct alle kennis in huis hadden – we wisten wel veel van entertainment, maar recreatie is toch een vak apart – werken we samen met diverse ROC-opleidingen. Inmiddels is De Waarbeek geprofessionaliseerd; alles ligt vast in draaiboeken en protocollen.”

Een plek vol herinneringen

‘Een kerkhof met oude kermisspullen’, dat schoot door Arijans hoofd toen hij het kleinschalige pretpark in Hengelo voor het eerst zag. Nu zou hij het park eerder omschrijven als ‘een kleurrijk museum waarin alles goed werkt’. “Veel attracties zijn meer dan 50 jaar oud, maar draaien nog steeds zonder problemen en met de veiligheidseisen van nu. Alles leeft en bruist. Bovendien voelen veel mensen uit de omgeving zich verbonden met het park. Hier gaven ze elkaar een kusje in de rups, gingen ze voor het eerst in de Rodelbaan of ze vierden hun bruiloft in het zalencentrum. Ik wil De Waarbeek niet vergelijken met de Efteling, helemaal niet, maar we hebben wel dezelfde binding met de mensen om het park heen. Gasten die hier al kwamen met hun ouders en nu weer komen met hun eigen kinderen en kleinkinderen, dat mechanisme is vergelijkbaar. Door alle herinneringen wordt deze plek door iedereen omarmd. Die kracht voelden we toen we op het punt stonden De Waarbeek over te nemen. Mede daardoor hebben we de knoop toen doorgehakt. Die kracht was een tijdje uit het park, maar is weer helemaal terug.”

In de Calypso van De Waarbeek

Rodelbaan heeft vooroorlogse bouten

In De Waarbeek staat één van de oudste nog werkende achtbanen ter wereld. De door het park zelf gebouwde Rodelbaan werd in 1930 in gebruik genomen. Deze stalen achtbaan met een maximale hoogte van 4 meter rijdt nog steeds. “De Rodelbaan doet ons het meest beseffen dat De Waarbeek al zo oud is”, lacht Van Bavel. “Als er eens een schroef of een bout kapot is, hebben we een probleempje. Die vooroorlogse schroefmaat is niet meer gangbaar. Dan moet onze technische man stad en land aflopen om zo’n bout te vinden.”

Op het verlanglijstje: een schommelschip

Over tien jaar viert De Waarbeek zijn eeuwfeest. Het park zal in 2024 niet veel veranderd zijn, verwacht Arijan van Bavel. “We willen niet groter worden. Dit is het, hier zijn we goed in. We moeten geen Slagharen of Hellendoorn willen worden, ieder zijn vak, schoenmaker blijf bij je leest. We houden het graag kleinschalig. Wat me steeds weer opvalt is dat het rond 4 uur ’s middags altijd druk is in onze speeltuin en zandbak. Dat willen we zo houden. Anders tasten we het karakter van het park aan en daar zijn we heel huiverig voor.” Zijn er dan helemaal geen wensen meer? Van Bavel denkt even na en knikt dan. “Ik zou best nog een schommelschip willen. Een kleintje. Daarvoor moeten we een beetje geluk hebben: de attractie moet op onze weg komen. Een goed tweedehandsje, want een nieuwe past niet bij onze sfeer en in ons budget. Een mooi, bescheiden schommelschip, heftiger hoeft niet.”